کلاه ایمنی چیست؟
بی تردید دو عضو از اعضای حیاتی بدن در حوادث مختلف، ناحیه سر و گردن است. این ناحیه دارای اندام های مهم انسان نظیر سیستم عصبی مرکزی و مغز است که با وارد شدن ضرباتی حتی نه چندان شدید می تواند باعث مرگ فرد یا صدمات دائمی شود. کلاه ایمنی به همین منظور که بتواند اثرات ضربه های وارده بر سر را به حداقل مقدار کاهش دهد، ساخته شده است.
همه چیز درباره کلاه ایمنی
در محیط های کاری متفاوت مانند کمپ های ساخت و ساز یا کارگاه های ساختمانی، کلاه ایمنی یکی از لوازم پر اهمیت و ضروری می باشد. استفاده از این کلاه آسان ترین راه برای محافظت از کارگران در برابر صدمات و خطرات احتمالی مانند ریختن آوار، پرت شدن از ارتفاع، شوک های الکتریکی و… است. بیشترین عملکرد این کلاه ها مقاومت در برابر ضربات و آسیب ها است، اما موارد دیگری نیز مورد توجه هستند.
کلاه ایمنی از دو قسمت اصلی تشکیل می شود؛ بخش اول پوسته بیرونی است که با توجه به نامش قسمت خارجی کلاه را تشکیل می دهد و وظیفه مقاومت در برابر فشار و ضربات خارجی را برعهده دارد. پوسته بیرونی کلاه ایمنی از ترکیبات مختلفی مانند پلیمر، پلی اتیلن PE، ABS، فایبر گلاس یا آلومینیوم ساخته شده است. کلاه های تولید شده از ABS نسبت به گرما، فشار و ضربه و همچنین مواد شیمیایی مقاومت بیشتری دارند، اما کلاه های ایمنی از جنس فایبرگلاس برای مقاومت در برابر گدازه ها استفاده می شوند.
بخش دوم پوسته داخلی است که باعث می شود پوسته بیرونی کلاه بطور مستقیم با سر در ارتباط نباشد و در این صورت کلاه به راحتی از سر لیز نمی خورد. این پوسته معمولا از یونولیت ساخته می شود و کارشناسان علت انتخاب این ماده را قدرت جذب بالا و تهویه مناسب هوای داخل کلاه عنوان کرده اند. روی یونولیت را با روکشی ضد حساسیت برای پوست سر و صورت می پوشانند.
کلاس های کلاه ایمنی
کلاه های ایمنی بر اساس نوع و میزان ضخامت و همچنین مواد بکار رفته در ساختار آن ها می توانند به دسته های مختلفی تقسیم شوند، حال برای انواع این کلاه ها کلاس هایی وجود دارد تا در انتخاب خود راحت تر عمل کنیم. در ادامه با این کلاس ها آشنا خواهیم شد:
کلاس A
کلاه های ایمنی قرار داده شده در کلاس A کاربرد های گوناگونی دارند، مانند استفاده در سرویس های خدمات عمومی که ولتاژ برق پایینی دارند، استفاده در مشاغلی مثل کار در معدن، کارهای تولیدی، کارهای ساختمانی، چوب بری، حفر تونل و… که بایستی سر و گردن از خطرات احتمالی در امان باشند.
کلاس B
کلاس B، اکثرا در مشاغلی که با ولتاژ های مصرفی بالایی روبرو هستند، مانند افرادی که در بخش های الکتریکی و کابل کشی برق مشغول به کار می باشند، مورد استفاده قرار می گیرد.
کلاس C
کلاه های دسته بندی شده در کلاس C به کلاه های ایمنی گفته می شود که در کارهای بخصوصی مورد استفاده قرار می گیرند. این کلاه ها معمولا از جنس آلومینیوم ساخته می شوند، بنابراین جریان های الکترونیکی را منتقل کرده و نمی تواند مانعی برای عبور برق باشد. از این کلاه برای محافظت از سر در مقابل ضربه و فشارهای احتمالی در شغل هایی مانند کارهای خاص ساختمانی و تولیدی، تصفیه خانه ها، پالایشگاه ها، صنایع شیمیایی و بطور کلی اماکنی که احتمال وارد شدن ضربه به سر وجود دارد، استفاده می شود. اما گفتنی است کلاه های ایمنی این کلاس از وزن کمتری برخوردار هستند تا فرد هنگام کار راحتی بیشتری داشته باشد.
رنگ کلاه های ایمنی
شاید تا بحال دیده باشید که در کمپ های ساختمانی کارگران از کلاه های ایمنی با رنگ های متفاوت استفاده می کنند؛ هر رنگ این کلاه ها معنای خاصی دارد. برای آشنایی با انواع رنگ های کلاه ایمنی و کاربرد آن ها با ما همراه باشید.
کلاه قرمز
قرمز: بیشتر مواقع مورد استفاده آتش نشانان است.
کلاه سفید
سفید: مورد استفاده برای کارکنان سطح بالا مانند مهندسان، مدیران، سرپرستان می باشد؛ در اکثر کارگاه های ساختمانی رنگبندی سفید رعایت می شود.
کلاه خاکستری
خاکستری: برای ناظران و بازدیدکنندگان کارگاه های ساخت و ساز استفاده می شود.
کلاه آبی
آبی: برای تکنسین های فنی و برق کاران استفاده می شود.
کلاه سبز
سبز: بیشتر برای مسئولین ایمنی و خدمات فنی بکار می رود.
کلاه قهوه ای
قهوه ای: برای جوشکاران و کارگران مورد استفاده قرار می گیرد.
کلاه زرد
زرد: کلاه ایمنی زرد رنگ معمولا برای کارگران در کمپ های ساختمانی کاربرد دارد، البته در رنگ های مختلفی به بازار عرضه می شوند. رنگ زرد مخصوص فعالیت های ساختمانی و صنعتی می باشد، اما در آتش نشانی هم مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع جنس کلاه های ایمنی
پلی کربنات:
جنس پلی کربنات مورد استفاده در کلاه های ایمنی، سبک ترین و مستحکم ترین پوشش کلاه را تشکیل داده و انرژی ضربات وارد شده را جذب می کنند.
پلاستیکی یا نایلونی:
کلاه های پلاستیکی دارای تهویه مناسب تری نسبت به کلاه های دیگر هستند، همچنین میزان مقاومت و استحکام آن ها بستگی به پوسته درونی کلاه دارد.
فایبرگلاس:
کلاه های ساخته شده از جنس فایبرگلاس مقاومت بالایی را در برابر حرارت از خود نشان می دهند و در مشاغل و صنایعی که با گرما و حرارت روبرو هستند، کاربرد زیادی دارند. گفتنی است کلاه های ایمنی فایبرگلاس استحکام زیادی دارند اما نسبت به انواع دیگر آن ها از تهویه مناسبی برخوردار نیستند. کلاه های از جنس فایبرگلاس و کربن انرژی وارده را جذب می کنند، اما کلاه های ایمنی از جنس پلاستیک و نایلونی این انرژی را به کل بخش های کلاه پخش می کنند تا کمتر شود.
پلیمر ABS:
این جنس به علت وزن کمتر و مقاومت حرارتی و شیمایی بیشتر نسبت به پلی اتیلن کاربرد زیادی در صنعت دارد. کلاه های ایمنی ABS از مقاومت فیزیکی و حرارتی و شیمایی بالایی برخوردار هستند.
کنترل کیفیت کلاه ایمنی
همانطور که گفتیم کلاه ایمنی یکی از لوازم مهم و کاربردی در بعضی از مشاغل است، در نتیجه بایستی در تولید آن از مواد با کیفیتی استفاده شود. این کلاه ها در صورت داشتن جزئی ترین ایراد یا کم کاری در روند تولید، می توانند صدمات غیر قابل جبرانی را بجای بگذارند. همین موضوع دلیل مهمی برای کنترل کیفیت آن ها است، به همین خاطر در ساخت کلاه های ایمنی بایستی آزمون های مختلفی صورت گیرد. این آزمون ها عبارت اند از:
تست اشتعال:
همانطور که از نام آن پیداست، در این آزمایش کلاه را به مدت ۱۰ ثانیه در معرض شعله پروپان قرار می دهند؛ بعد از کنار کشیدن کلاه، شعله پوسته بیرونی آن باید تا قبل از ۵ ثانیه خاموش شود.
تست عایق بودن در برابر الکتریسیته:
در این آزمون کلاه را به محلول NaCl آغشته کرده و میزان نشت الکتریسیته را در ولتاژ ۱۲۰۰۰ ولت و ۵۰ هرتز اندازه گیری می کنند که جریان نشتی نباید بیشتر از ۲.۱ میلی آمپر باشد.
آزمون گدازه فلزی:
تست گدازه های فلزی برای کلاه های ایمنی مورد استفاده در صنایع آهن و فولاد انجام می شود. طریقه انجام این آزمایش بصورتی است که ۳۰۰ گرم فلز مذاب با درجه حرارت ۱۴۰۰ درجه را روی پوسته بیرونی کلاه می ریزند و این پوسته نباید بیش از مقدار تعیین شده دچار آسیب شود.
جذب ضربه:
در آزمون جذب ضربه یک شئ ۵ کیلوگرمی روی کلاه ایمنی رها می شود؛ در این حالت حداکثر نیروی وارد شده به سر بایستی از ۵۰۰ نیوتون کمتر باشد. قابل ذکر است این تست در دمای منفی 10 تا مثبت 50 درجه سانتی گراد و در هوای مرطوب انجام می شود.
آزمون نفوذ:
بوسیله یک میله 3 کیلوگرمی با قطر حدود ۱۰۰ میلی متر، با زاویه ۶۰ درجه به کلاه ضربه وارد می شود. در این آزمایش نوک این میله نباید به داخل کلاه نفوذ کند.
خرید عمده ایرماف
نکات مهم درباره کلاه ایمنی
هنگام انتخاب کلاه ایمنی حتما به برگه مشخصات که نام کارخانه و استاندارد های تایید شده آن نوشته شده است دقت کنید. هر یک از این کلاه ها استاندارد های منحصر بفردی دارد که در زیر به چند مورد اشاره خواهیم داشت:
یکی از ویژگی های مهم کلاه ایمنی عایق بودن در برابر جریان برق است.
وزن آن بایستی کمتر از ۴۰۰ گرم باشد.
در مقابل رطوبت و نفوذ آب مقاومت داشته باشد.
ترجیحا دور کلاه برای حفاظت بیشتر دارای لبه باشد.
مجهز به نوار پشت گردن، که برای تنظیم کلاه روی سر استفاده می شود.
بند چانه که برای ثابت نگه داشتن کلاه روی سر بکار می رود.
باید توجه داشت که هر کلاه ایمنی اگر در معرض ضربه شدید قرار گرفت، بایستی تعویض گردد، حتی اگر نشانه قابل مشاهده ای از صدمه دیدگی آن مشخص نباشد. همچنین قابل ذکر است برای شست و شوی کلاه نباید از موادی با غلظت بالای پاک کنندگی استفاده کرد. هرگز کلاه ایمنی را رنگ آمیزی نکنید و بوسیله نوار چسب نیز آن را تزئین نکنید و همچنین از روی عمد آن را نخراشید، زیرا این موارد باعث آسیب دیدگی کلاه خواهند شد. افراد استفاده کننده از کلاه های ایمنی بایستی بصورت دوره ای آن را مورد بازبینی قرار دهند تا نشانه های ساییدگی یا پارگی را متوجه شوند، این بررسی ها باید طبق یک فاصله زمانی مرتبی انجام شود.
چکیده
محیط های کاری زیادی وجود دارند که بسته به شرایط آن ها، آسیب های جدی ای کارگران را تهدید می کند. مشاغل پر خطر افراد را ملزم به رعایت اصول استفاده از ابزار ایمنی می کند، که این کلاه ها یکی از مهم ترین و پرکاربردترین ابزار ایمنی به حساب می آیند. این کلاه می تواند کمک بسزایی در کاهش آسیب های وارده به سر شما داشته باشد. در این مطلب قصد داشتیم تا شما با کلاه ایمنی و انواع آن آشنا شوید و در صورت نیاز بدرستی از آن ها استفاده نمایید.